Ένα από το πιο σημαντικά εκκλησιαστικά μνημεία στο νησί της Λέσβου είναι του Ιερού Ναού Ταξιαρχών Μανταμάδου. Ο Ταξιάρχης είναι προστάτης του Μανταμάδου και όλου του νησιού. Σύμφωνα με την παράδοση στα τέλη του 9ου αιώνα η Λέσβος, όντας ένα πλούσιο νησί, με ανεπτυγμένο εμπόριο και πλούσιες οικογένειες με επιβλητικά αρχοντικά που σώζονται μέχρι και σήμερα, γινόταν συχνά στόχος πειρατών που αναζητούσαν χρήματα και λάφυρα. Σε μια τέτοια επιδρομή των Σαρακηνών στο χωρίο και την μονή, ο Αρχάγγελος εμφανίστηκε και έσωσε έναν από τους μοναχούς, που ήταν και ο μοναδικός επιζών της μονής. Εκείνος παίρνοντας χώμα, που είχε ποτιστεί με το αίμα των μοναχών, και κερί έφτιαξε τη μορφή του «Ταξιάρχη», όπως πρόλαβε να την αντικρίσει. Η ανάγλυφη εικόνα που κοσμεί το εσωτερικό του Ιερού Ναού είναι μια από τις ελάχιστες ανάγλυφες εικόνες που υπάρχουν σε όλη την ορθοδοξία. Ο Ταξιάρχης είναι γνωστός για πολλά θαύματα ενώ η εκκλησία γιορτάζει την Κυριακή των Μυροφόρων, δυο εβδομάδες μετά την Ανάσταση, μαζεύοντας πλήθος πιστών από όλο τον κόσμο. Το πανηγύρι που λαμβάνει χώρα στον περίβολο του Ναού είναι μεγαλειώδες με πολλά τοπικά έθιμα να λαμβάνουν χώρα το διήμερο του εορτασμού. Ένα χαρακτηριστικό έθιμο που θα παρατηρήσετε είναι ότι πολλοί πιστοί πηγαίνουν με τα πόδια στον Ταξιάρχη από διάφορες πόλεις και χωριά της Λέσβου.
Το μοναστήρι είναι ανοιχτό καθημερινά από την ανατολή μέχρι τη δύση του ηλίου, ενώ λειτουργίες γίνονται κάθε Κυριακή, Δευτέρα και στις γιορτές. Εφόσον επιθυμείτε να διανυκτερεύσετε στη μονή υπάρχει αυτή η δυνατότητα, καλό είναι βέβαια να επικοινωνήσετε πρώτα μαζί τους για να συνεννοηθείτε. Ένα από τα πιο συχνά τάματα που μπορείτε να προσφέρετε είναι σιδερένια παπούτσια καθώς η παράδοση θέλει τον Αρχάγγελο να τα φορά τις νύχτες.
Παράλληλα ο Μανταμάδος είναι ένα πολύ όμορφο χωρίο με ιδιαίτερα ανεπτυγμένη την παραγωγή τοπικών προϊόντων. Υπάρχουν συνεταιρισμοί που φτιάχνουν μέλι, μαρμελάδες, γλυκά του κουταλιού που αξίζει να δοκιμάσετε ενώ ο Μανταμάδος είναι γνωστός και για τα τυροκομία του όπου μπορεί κανείς να βρει αγνά τοπικά τυριά. Ξεχωριστά είναι τέλος τα εργαστήρια κατασκευής σκευών από πηλό, όπου μπορείτε να παρακολουθήσετε ζωντανά τις δημιουργίες από τους τεχνίτες.
Ο Ταξιάρχης βρίσκεται περίπου 60χλμ. από τη Μυτιλήνη και μπορείτε να μεταβείτε εκεί με λεωφορείο των υπεραστικών ΚΤΕΛ. Εναλλακτικά μπορείτε να επιλέξετε την ενοικίαση αυτοκινήτου στη Μυτιλήνη από την Avance Lesvos.